काठमाडौँ। अहिलेसम्म फेला परेका प्राचीन काइँयोहरू प्रायः काठ वा धातुबाट बनेका हुन्थे ।
तर पुरातत्वविद्हरूले हालै एउटा यस्तो काइँयो फेला पारेका छन् जसका बारेमा थाहा पाउँदा अचम्म लाग्छ । किनकि यो काइँयो मानिसको खप्परबाट बनेको छ ।
मानव खप्परबाट बनाइएको उक्त काइँयो २ हजार वर्ष पुरानो भएको खोजकर्ताहरुको दाबी रहेको छ । मानिसको हड्डीबाट बनेको उक्त काइँयो बेलायतको क्याम्ब्रिजशायरस्थित बार हिल गाउँमा फेला परेको हो ।
पुरातत्वविद्हरूले सो गाउँमा लगातार तीन वर्षसम्म उत्खनन् गरेका थिए । उत्खनन् कार्य सन् २०१८ मा सकिएको थियो । त्यसक्रममा विभिन्न पुरातात्विक वस्तुहरु प्राप्त भए । जो इशापूर्व ७५० देखि सन् ४३ सम्मका थिए ।
उत्खननका क्रममा फेला परेको काइँयो फलामे यूगको हो । २ इन्च लामो सो काइँयोमा करिब १ दर्जन दाँत बनाइएको छ । त्यसलाई म्यूजियम अफ लण्डन आर्कियोलोजीमा राखिएको छ । पुरातत्वविदहरुले त्यसलाई बार हिल कोम्ब नाम दिएका छन् ।
बार हिल गाउँमा भएको उत्खननबाट करिब २ लाख ८० हजार वटा प्राचीन वस्तुहरु फेला परे । ती सबै वस्तुहरुको जाँच चलिरहेको छ ।
हालसम्म उक्त काइँयोको प्रयोगका विषयमा पुरातत्वविदहरुले थप तथ्य पत्ता लगाउने कोसिस गरिरहेका छन् । सो काइँयोलाई मानिसहरुले कपाल कोर्नकै लागि प्रयोग गर्दथे कि श्रृंगारको उद्धेश्यले वा घरमा दैवी शक्तिको सुरक्षाको लागि भन्दै झुण्डाउने गर्दथे भन्ने प्रष्ट भैसकेको छैन । यो काइँयोको बीचमा एउटा गोलो छिद्र पनि छ ।
यो काइँयोका आधारमा पुरातत्वविदहरुले फलामे यूगमा मानिसहरुले मानव शरीरका अवशेषहरुलाई कसरी प्रयोग गर्दथे भन्ने कुराको आँकलन गरेका छन् । यसमा केही परम्पराहरु पनि हुन सक्दछन् ।
प्राचीन वस्तुहरुका जानकार माइकल मार्शलका अनुसार उक्त काइँयोको तत्कालीन फलामे यूगमा ठूलो महत्व रहेको देखिन्छ । यो स्थानीय समुदायबीच शक्तिशाली वस्तु मानिन्थ्यो होला ।
उनका अनुसार त्यस्तै काइँयोका माध्यमबाट मानिसहरुले आफ्ना दिवंगत परिवारजन तथा आफन्तको सम्झना गर्दथे होलान् । साथै मानिसहरुले प्रेतात्माबाट जोगिनका लागि यस्तो कलात्मक काइँयोलाई घरमा झुण्डाउने गरेको पनि हुन सक्दछ ।
यसअघि सन् १९७० तथा सन् २००० मा पनि क्याम्ब्रिजशायरबाटै दुईवटा काइँयोजस्तै पुरातात्विक वस्तुहरु फेला परेका थिए ।
नेपालका उत्कृष्ठ १० अनलाइन पत्रिकाहरु भित्र पर्ने सञ्चारकेन्द्र डटकम २०७० जेठ १५ गतेदेखि सञ्चालनमा छ । यो अनलाइन मिडिया ‘सम्पूर्ण विचार, समाचार र सूचनाहरुको केन्द्र’का रुपमा स्थापित हुँदै गइरहेको छ ।
प्रतिक्रिया