ढाका । बंगलादेशकी पूर्वप्रधानमन्त्री एवं बंगलादेश नेशनलिस्ट पार्टी (बीएनपी) की अध्यक्ष खालिदा जियाको ८० वर्षको उमेरमा निधन भएको छ। लामो समयदेखि बिरामी रहेकी जियाको आज बिहान उपचारका क्रममा निधन भएको हो। उनी विगत २० दिनदेखि भेन्टिलेटरमा रहेकी थिइन्।
खालिदा जिया विगत केही वर्षदेखि छातीको संक्रमण, कलेजो, मिर्गौला, मधुमेह, बाथ र आँखा सम्बन्धी विभिन्न स्वास्थ्य समस्याबाट ग्रसित थिइन्। उनको निधनको पुष्टि परिवार र पार्टीका नेताहरूले गरेका छन्।
सन् १९९१ देखि १९९६ र २००१ देखि २००६ सम्म गरी दुई पटक बंगलादेशको प्रधानमन्त्री बनेकी जिया पूर्व राष्ट्रपति जिया-उर-रहमानकी पत्नी हुन्। उनी बंगलादेशको इतिहासमा पहिलो महिला प्रधानमन्त्री समेत हुन्।
Laxmi sunrise bank
उनका जेठा छोरा एवं बीएनपीका कार्यकारी अध्यक्ष तारिक रहमान सन् २००८ देखि लन्डनमा बस्दै आएका थिए र उनी यसै महिना मात्र बंगलादेश फर्किएका छन्। उनका कान्छा छोरा अराफात रहमानको भने सन् २०१५ मा हृदयाघातका कारण निधन भइसकेको छ।
फेब्रुअरी ८, २०१८ मा, ढाकाको विशेष अदालतले खालिदा जियालाई जिया अनाथालय ट्रस्टको नाममा सरकारी कोष हिनामिना गरेको आरोपमा पाँच वर्षको जेल सजाय सुनाएको थियो। खालिदाका छोरा तारिक र अन्य पाँच जना अभियुक्तलाई पनि १० वर्षको सश्रम कारावासको सजाय सुनाइएको थियो।
उनीहरूलाई २ करोड १० लाख बंगलादेशी टाका जरिवाना पनि लगाइएको थियो। तारिक र अन्य दुई अभियुक्त भागे। जियाले यो निर्णयविरुद्ध उच्च अदालतमा अपिल गरिन्। अदालतले अक्टोबर ३०, २०१८ मा मुद्दाको सुनुवाइ गर्यो र सजाय बढाएर १० वर्ष पुर्यायो।
त्यसपछि खालिदाले सजाय विरुद्ध पुनरावेदनको अनुमतिको लागि आवेदन दिइन्, जुन कानुनी कार्यवाहीको कारण पाँच वर्ष ढिलाइ भएको थियो। शेख हसिनाको कूको एक दिनपछि, खालिदा जिया अगस्ट ६, २०२४ मा रिहा भइन्। त्यसपछि उनी राम्रो उपचारको लागि लन्डन गइन्। त्यहाँ चार महिना बिताएपछि, उनी मे ६ मा देश फर्किएकी थिइन्।
शेख हसिनाकी विरोधी थिइन् खालिदा जिया
बंगलादेशको राजनीति दुई नेताहरूको वरिपरि घुमेको छ : अवामी लिगकी शेख हसिना र बीएनपीकी खालिदा जिया। सन् १९८० को दशकमा बंगलादेश सैन्य शासनको अधीनमा थियो। हसिना र खालिदाले सैन्य शासन विरुद्ध सडक विरोध प्रदर्शनको नेतृत्व गरेका थिए।
सन् १९९० मा तानाशाह एरशादलाई पदच्युत गरेपछि प्रजातन्त्र फर्कियो। सन् १९९१ मा खालिदा जियाको चुनावी जितपछि खालिदा र शेख हसिनाबिचको राजनीतिक प्रतिद्वन्द्विता बढ्यो। सन् १९९० पछि, बंगलादेशमा जब पनि चुनाव हुन्थ्यो, सत्ता खालिदा जिया वा शेख हसिनाको हातमा जान्थ्यो। मिडियाले यसलाई ‘बेगमहरूको युद्ध’ भनेर नाम दियो।
राजनीतिक सम्बन्ध नभएको परिवार
खालिदा जियाको जन्म १९४५ मा भएको थियो। उनी कुनै पनि राजनीतिक सम्बन्ध नभएको परिवारबाट आएकी थिइन्। सन् १९६० मा, उनले एक सैनिक जियाउर रहमानसँग विवाह गरिन्।
बंगलादेशको स्वतन्त्रता संग्राम सन् १९७१ मा भएको थियो। शेख हसिनाका बुबा शेख मुजिबुर रहमानलाई यसै अवधिमा गिरफ्तार गरिएको थियो।
यस समयमा, जियाउर रहमानले ‘स्वतन्त्र बंगलादेश’ को लागि आफ्नो समर्थन घोषणा गर्दै रेडियो घोषणा पढे। युद्ध समाप्त भएपछि र बंगलादेश गठन भएपछि, रहमान सेनामा फर्किए र उनलाई एक वरिष्ठ पद दिइयो।
रहमानलाई राजनीतिक रूपमा प्रभावशाली व्यक्तित्वको रूपमा पनि हेरिन थालियो। सन् १९७५ मा शेख मुजीबुर रहमान र उनको परिवारको हत्या पछि, देश निरन्तर कूबाट पीडित रह्यो। सेना भित्र गुटबन्दी यति बढ्यो कि केही महिना भित्रै धेरै पटक सत्ता हातमा आयो।
यस अस्थिर वातावरणमा, जियाउर रहमान बिस्तारै सबैभन्दा शक्तिशाली सैन्य नेताको रूपमा देखा परे र सन् १९७७ मा देशको राष्ट्रपति बने। सत्ता सम्हालेपछि, उनले बंगलादेश नेशनलिस्ट पार्टी (बीएनपी) नामक नयाँ राजनीतिक दल गठन गरे, जसको नेतृत्व अहिले उनकी श्रीमती खालिदा जिया र छोरा तारिक रहमानले गरिरहेका छन्।
श्रीमानको हत्यापछि राजनीतिमा प्रवेश
रहमानको ३० मे १९८१ मा हत्या गरिएको थियो। केही विद्रोही सेनाका अधिकारीहरूले विद्रोह गर्दा उनी चटगाउँमा थिए र उनी क्रसफायरमा मारिए। उनका पतिको मृत्युपछि, बीएनपी विघटन हुन थाल्यो, र पार्टी नेताहरूले खालिदालाई नेतृत्व लिन राजी गरे। सुरुमा अनिच्छुक, उनले सन् १९८४ मा पदभार ग्रहण गरिन्।
सन् १९९१ मा बंगलादेशमा पहिलो पटक साँच्चै लोकतान्त्रिक चुनाव हुँदा खालिदा जियाको बीएनपी पार्टीले जित्यो र उनी बंगलादेशको पहिलो महिला प्रधानमन्त्री बनिन्। उनले १९९६ मा सत्ता गुमाइन्, तर २००१ मा फेरि सत्तामा फर्किएकी थिइन् । जियाको निधनसँगै बंगलादेशले एक प्रभावशाली राजनीतिक व्यक्तित्व गुमाएको छ।
नेपालका उत्कृष्ठ १० अनलाइन पत्रिकाहरु भित्र पर्ने सञ्चारकेन्द्र डटकम २०७० जेठ १५ गतेदेखि सञ्चालनमा छ । यो अनलाइन मिडिया ‘सम्पूर्ण विचार, समाचार र सूचनाहरुको केन्द्र’का रुपमा स्थापित हुँदै गइरहेको छ ।
प्रतिक्रिया