एजेन्सी । अमेरिकी नवनिर्वाचित राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले शनिबार ब्रिक्स राष्ट्रहरूलाई डलरको विकल्प खोज्न कडा चेतावनी दिएका छन् ।
ट्रम्पले डलरको विकल्प खोज्ने ब्रिक्स राष्ट्रहरूमा शतप्रतिशत ट्यारिफ (आयात शुल्क) लगाउने धम्की दिएका छन् । BRICS मा विश्वका दुई ठूला उदीयमान अर्थतन्त्र चीन र भारत पनि पर्छन्।
चुनावी अभियानका क्रममा ट्रम्पले गरेका वाचामध्ये चिनियाँ उत्पादनमा ६० प्रतिशतसम्म भारी शुल्क लगाउने थियो । ट्रम्पको घोषणापछि विश्वका दुई ठूला अर्थतन्त्रबीचको व्यापार युद्ध चर्किने डर थियो । पछिल्ला केही वर्षमा ट्रम्पले अमेरिकी कम्पनी हार्ले डेभिडसनलाई लिएर भारतलाई पनि निशाना बनाएका छन् ।
भारत र चीन दुवै ब्रिक्सका प्रमुख सदस्य राष्ट्रहरूमा पर्छन्। ट्रम्पले प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीलाई पटकपटक आफ्नो साथी भनेका छन् । तर ट्रम्पले पनि व्यापार सम्बन्धी मुद्दामा भारतलाई घेरेको छ।
ट्रम्पले के भने ?
शनिबार ट्रम्पले आफ्नो सोसल मिडिया प्लेटफर्मको ह्यान्डलमा लेखेका थिए। “हामीलाई यी देशहरूबाट प्रतिबद्धता चाहिन्छ कि उनीहरूले न नयाँ ब्रिक्स मुद्रा सिर्जना गर्नेछन्, न त बलियो अमेरिकी डलरलाई प्रतिस्थापन गर्न अर्को मुद्रालाई समर्थन गर्नेछन्, वा उनीहरूले 100 प्रतिशत शुल्कको सामना गर्नेछन्।”
उनले लेखेका छन्, ‘यदि ब्रिक्स देशहरूले यसो गरे भने उनीहरूले उत्कृष्ट अमेरिकी अर्थतन्त्रमा आफ्ना उत्पादनहरू बेच्नलाई अलविदा भन्नु पर्नेछ। तिनीहरू अन्यत्र खोज्न सक्छन्। ब्रिक्सले अन्तर्राष्ट्रिय व्यापारमा अमेरिकी डलरलाई प्रतिस्थापन गर्न सक्ने कुनै सम्भावना छैन र त्यसो गर्ने कुनै पनि देशले अमेरिकालाई अलविदा भन्नुपर्छ।
गत अक्टोबरमा रुसको कजान सहरमा ब्रिक्सको बैठक भएको थियो र त्यसबेला पनि यस ब्लकको तर्फबाट आफ्नै मुद्रा बनाउने अनुमान गरिएको थियो ।
यस वर्ष रुसले ब्रिक्स शिखर सम्मेलनको अध्यक्षता गरेको थियो र ब्रिक्स मुद्रा ल्याउने सम्बन्धमा कुनै निर्णय भएन। रुसले नै सन् २०२२ मा ब्रिक्स मुद्रा ल्याउने विचार अघि सारेको थियो, जसलाई ब्राजिलका राष्ट्रपति लुला दा सिल्भाले समर्थन गरेका थिए ।
कजान बैठकमा ब्रिक्सको साझा मुद्रा ल्याउने विषयमा कुनै निर्णय भएन, तर यी देशहरूबीच सीमापार भुक्तानीको नयाँ प्रणाली बनाउने विषयमा छलफल भएको थियो, जसले पश्चिमी भुक्तानी प्रणाली ‘स्विफ्ट नेटवर्क’सँग काम गर्नेछ।
BRICS देशहरू आ-आफ्नो मुद्राको डलरको विरुद्धमा हुने उतार चढावको जोखिमलाई कम गर्नका लागि सम्भव भएसम्म स्थानीय मुद्रा प्रयोग गर्न चाहन्छन्।
कजान सम्मेलनका क्रममा रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले भनेका थिए, ‘द्विपक्षीय व्यापारमा स्थानीय मुद्राको प्रयोगले राजनीतिमुक्त आर्थिक विकासमा सहयोग पुग्ने छ ।
ब्रिक्स सम्मेलनमा पुटिनले के भने ?
कजान सम्मेलनको क्रममा रुसी राष्ट्रपति पुटिनले भने, “डलर विश्वव्यापी वित्तीय प्रणालीमा एक प्रमुख मुद्रा रहनेछ, र यसलाई राजनीतिक लक्ष्य हासिल गर्न प्रयोग गर्नाले मुद्रामाथिको विश्वासलाई कमजोर बनाउँछ र यसको सम्भावना पनि कम हुन्छ।”
उनले रुसले डलरलाई छाड्न वा हराउन नचाहेको तर डलरसँग काम गर्नबाट रोकिएको बताएका थिए । पुटिनले भनेका थिए, “त्यसैले हामी अर्को विकल्प खोज्न बाध्य भयौँ।”
युक्रेनमा भएको हमलापछि अमेरिका र पश्चिमी देशहरूले रुसमाथि विभिन्न किसिमका आर्थिक प्रतिबन्ध लगाएका छन् । बेलायत र युरोपेली संघका साथै अष्ट्रेलिया, क्यानडा र जापानलगायत धेरै देशले रुसमाथि १६,५०० भन्दा बढी प्रतिबन्ध लगाएका छन् ।
यी प्रतिबन्धहरू अन्तर्गत, रूसको लगभग आधा विदेशी मुद्रा भण्डार फ्रिज गरिएको छ, जुन लगभग २७६ अमेरिकीबिलियन हो। यसबाहेक, युरोपेली संघले रुसी बैंकहरूको करिब ७० प्रतिशत सम्पत्ति रोक्का गरेको छ र स्विफ्ट बैंकिङ प्रणालीबाट पनि बाहिर राखेको छ ।
BRICS संगठन के हो ?
ब्रिक्स विकासशील अर्थतन्त्रहरूको आर्थिक संगठन हो जसमा प्रारम्भमा ब्राजिल, रुस, भारत, चीन र सन् २०१० मा दक्षिण अफ्रिका पनि यसमा सामेल भएका थिए।
पछिल्ला वर्षहरूमा यस आर्थिक गठबन्धनमा धेरै विस्तारहरू भएका छन्। सोही जनवरीमा इजिप्ट, इरान, इथियोपिया र संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई) पनि ब्रिक्समा सामेल भएका थिए ।
उत्तर अमेरिका र पश्चिमी युरोपका धनी देशहरूको राजनीतिक र आर्थिक शक्तिलाई चुनौती दिन विश्वका सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण विकासशील देशहरूलाई एकताबद्ध गर्ने उद्देश्यले BRICS गठन भएको थियो।
साउदी अरबले पनि यो समूहमा सामेल हुने इच्छा व्यक्त गरेको छ भने अजरबैजान र टर्कीले ब्रिक्समा सामेल हुन आवेदन दिएका छन् । अन्य ३० देशले ब्रिक्समा सामेल हुने इच्छा व्यक्त गरेका छन् ।
BRICS देशहरूको कुल जनसंख्या करिब ३.५ बिलियन अर्थात् विश्वको जनसंख्याको ४५% छ। जबकि सदस्य राष्ट्रहरूको कुल अर्थतन्त्र २५.५ खर्ब रुपैयाँभन्दा बढी छ जुन विश्व अर्थतन्त्रको २८ प्रतिशत हो ।
नेपालका उत्कृष्ठ १० अनलाइन पत्रिकाहरु भित्र पर्ने सञ्चारकेन्द्र डटकम २०७० जेठ १५ गतेदेखि सञ्चालनमा छ । यो अनलाइन मिडिया ‘सम्पूर्ण विचार, समाचार र सूचनाहरुको केन्द्र’का रुपमा स्थापित हुँदै गइरहेको छ ।
प्रतिक्रिया